چگونه NFTها توانایی حل مشکل مالکیت دارایی‌های دیجیتال را دارند؟
یکی از عمده چالش‌هایی که افراد دارای دارایی دیجیتال با آن روبه رو می‌شوند مشکل مالکیت است که علاوه بر دنیای واقعی در دنیای ارزهای دیجیتال نیز وجود دارد. سال بسیار مهمی که ذهن بسیاری از کاربران را به خود مشغول کرده است این است که، چگونه می‌توانند مالکیت دارایی دیجیتال خود را تشخیص بدهند؟ و این در صورتی است که برای مالکیت دارایی‌های فیزیکی در دنیای واقعی تنها به یک تکه کاغذ برای نشان دادن این مالکیت احتیاج است. حال برای رفع این مشکلNFTها به روی کار آمدند که می‌توانستند به عنوان مالکیت برای دارایی دیجیتال محسوب شوند. اما این نیز با چالش‌هایی روبه رو بود که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به NFTها به عنوان شکل جدیدی از مالکیت دارایی دیجیتال اشاره کرد و اما از سمت دیگر اجرای آن‌ها با نواقص و یا عیوبی همراه بوده است.
ما در این مقاله قصد داریم تا به صورت کامل در مورد حوزه NFTها و چالش‌های روبه رو شده در این زمینه برای به مالکیت در آوردن ارز دیجیتال بیشتر صحبت کنیم تا بتوانید به راحتی NFTها و نظریات مرتبط با آن ها را بررسی نمایید. با ما در ادامه مقاله همراه باشید:
NFT چیست؟
ظهور و به روی کار آمدن NFTها در سال 2017 به روی کار آمد و اما محبوبیت و افزایش استفاده از آن در سال 2021 به اوج خود رسید، که گونه‌ای که در خصوص آن بحث‌های بسیار طولانی شکل گرفته بود. اما مفهوم NFT به چه معنی است و برای چه موضوعی به روی کار آمده است؟
برای پاسخ به این موضوع باید بگوییم که، NFT مخفف غیرقابل تعویض و یا non fungible token می‌باشد. توکن NFT و یا توکن بی همتا نوعی توکن غیر قابل تعویض و دیجیتال مرتبط با بلاک چین است که به عنوان مالکیت و یا گواه دارایی دیجیتال می‌تواند عمل کند. به این صورت که می‌توان دارایی‌های دیجیتال را به کمک و واسطه NFTها خریداری کرد و یا به فروش رساند. از جمله این موارد می‌توان به انواع تصاویر، موسیقی، فیلم، کتاب، VR و یا حتی توئیت‌ها اشاره نمود.
در واقع یک نوع تفکر در مورد NFTها این است که این توکن می‌تواند همانند یک امضای دیجیتال بر روی آثار مختلف عمل کند. همچنین NFT و یا توکن بی همتا را می‌توان به عنوان یک اثبات اصالت بر روی بلاک چین در نظر گرفت. این بلاک چین معمولا همان بلاک چین اترویم در نظر گرفته شده است که رکورد دیجیتال تراکنش‌ها محسوب می‌شود. در واقع بر روی بلاک چین که به عنوان یک دفتر کل کار می‌کند می‌تواند شامل اطلاعاتی همچون موارد زیر باشد:
- اینکه چه کسی مالکیت دارایی دیجیتال را بر عهده دارد.
- زمانی که دارایی مورد نظر خریداری شده است.
- خریدار و یا فروشنده چه کسانی بوده‌اند.
از آنجایی که اطلاعات مرتبط با این موضوع در هزاران رایانه و یا نودها و بر روی یک دفتر کل عمومی ذخیره شده است، از این رو نمی‌توان از آن‌ها سو استفاده کرد. در واقع این ثبت اطلاعات می‌تواند اصالت دارایی دیجیتال و یا کمیابی آن را تضمین کند. برای این که بتوان در این زمینه آثار هنری را تایید نمود بایستی یک توکن دیجیتال به آن متصل کرد که این موضوع باعث می‌شود تا تاییدیه‌ای برای این امر محسوب گردد. این در صورتی است که تصویر دیجیتال و یا دارایی دیجیتال قابل تکرار هستند، اما نمی‌توان یک توکن NFT را تکرار نمود و تنها برای فردی که مالک توکن است اختصاص داده می‌شود.
محبوبیت NFT را می‌توان بر اساس دارایی‌های بسیار گران قیمت و با ارزشی که توسط این توکن به فروش رسیده است در نظر گرفت، به عنوان مثال اولین توئیت جک دورسی که یکی از بنیانگذاران شبکه اجتماعی بسیار پرطرفدار توئیتر می‌باشد به قیمتی برابر با 2.9 میلیون دلار فروخته شد.
NFTها در ابتدای مسیر رشد
NFTها همانند بسیاری از فناوری‌های تازه تاسیس شده کاملا پیچیده و نوپا هستند و تنها در دسترس افراد بسیار خاص و محدودی قرار گرفته است. از این رو این توکن‌ها با نواقص بسیاری می‌توانند همراه باشند و همچنین کلاهبرداری‌های بسیاری آن‌ها را تهدید می‌کند و نبود چارچوب‌ها و قوانین لازم بر روی آن‌ها نیز باعث شده است تا با میزان قابل توجهی از غیرمتمرکز بودن مواجه گردند. علاوه بر تمامی این موضوعات توکن‌های بی همتا با این قابلیت که می‌توانند به صورت بی نهایت بر روی بلاک چین ها کپی شوند طراحی شده‌اند.
اما با وجود تمامی این مشکلات NFTها می‌توانند برای حل مشکلات مالکیت دارایی دیجیتال مفید واقع شوند و مشکلات و چالش‌های پیش روی این موضوعات را به اندازه قابل توجهی حل نمایند.
Nftها و حل مشکلات پیش روی آن‌ها
در ابتدا باید بدانیم که توکن‌های بی همتا برای حل چه مشکلاتی به روی کار آمده‌اند و با وجود نواقص و ایردات بسیاری که در خصوص آن‌ها وجود دارد، آیا می‌توانند برای رفع این چالش‌ها به درستی عمل کنند؟ در این بخش از مقاله به چالش‌هایی که در خصوص وجود NFT و مشکلاتی که بر اساس آن‌ها قابل حل هستند اشاره خواهیم کرد:
مالکیت دارایی دیجیتال Digital Ownership
دارایی دیجیتال می‌تواند شامل موارد بسیاری همچون تصاویر، فیلم‌ها، آثار هنری، محتویات توئیتر، ارز دیجیتال مانند خرید تتر و … باشد. اما مسئله مالکیت دیجیتال را می‌توان بر اساس پنج مدل مختلف و اصلی از آن در نظر گرفت که به شرح زیر می‌باشد:
1_ مدیریت حقوق دیجیتال DRM
NFTها را می‌توان به صورت نامحدودی کپی برداری کرد و این یک مشکل و چالش بزرگ برای آن‌ها محسوب می‌شود. Digital Rights Management که مخفف عبارت DRM می‌باشد نوعی از مدیریت حقوق دیجیتال است که به عنوان اسکئومورفیسم طراحی شده است. این طراحی یک سبک با هدف تبدیل ویژگی‌های اشیا در دنیای واقعی به دنیای مجازی است. این طراحی می‌تواند برای هر محصولی مانند کتاب الکتورینک، ویدئو و یا هر محصول دیگری انجام گیرد. در واقع بر اساس این طراحی باعث می‌شود تا این محصولات و یا خدمات که در دنیای واقعی وجود دارند بتوانند در دنیای دیجیتال و به عنوان یک دارایی دیجیتال رفتار و ویژگی‌هایی شبیه به محصول واقعی خود داشته باشند. در واقع با این کار می‌توانند ویژگی کمیاب کالا و یا خدمات را به همان صورتی که در وجود دارد در دنیای مجازی اعمال نمایند.
یکی از عمده مسائلی که در DRM وجود دارد این است که نمی‌توانید اثبات کنید که تنها دارنده و یا مالک دارایی دیجیتال مورد نظر شما هستید، چرا که قفل محتوا را تنها از راه فرایندهای کاملا تحت کنترل می‌توان باز کرد. یک اکوسیستم و یا فرایند نرم افزاری مبتنی بر فرضیه بی گناهی (این فرضیه به این صورت بیان شده است که تا زمانی که جرم کسی به اثبات نرسیده باشد، وی بی گناه است) به این صورت فرض می‌شود که شما می‌توانید و یا اجازه این کار را دارید که به عنوان مثال یک کتاب را بخوانید و یا آهنگی را پخش کنید، مگر آن که برخلاف این موضوع اثبات شود. مدیریت حقوق دیجیتال دقیقا برخلاف این موضوع عمل می‌کند و به این صورت بیان می‌کند که، شما حق استفاده از هیچ محتوایی را نخواهید داشت مگر این که بتوانید به صورت رمزنگاری شده حق مورد نظر خود را اثبات نمایید.
2_ پلتفرم‌های پخش رسانه Streaming Media
پیشرفت استفاده از موسیقی به صورت دیجیتال از زمان ورود آن‌ها بر اساس سی دی‌ها و یا دانلود آن‌ها از سایت‌های مختلف برای پخش این آهنگ‌ها آغاز شد. مرحله پس از آن خرید آهنگ‌های مورد نظر از iTunes و یا پردخت مبلغی برابر با 99 سنت شروع شد که در این مرحله با صدور مجوز و یا لغو آن همراه بود. این نیز می‌توانست به عنوان یک نمونه بارز برای نمونه عملی از مدیریت حقوق دیجیتال به شمار آید.
در نهایت پس از به روی کار آمدن iTunes برای صنعت موسیقی دیجیتال که به عنوان یک دارایی دیجیتال محسوب می‌شد، وارد مرحله دیگری از پخش موسیقی بر روی سرویس‌هایی همچون اسپاتیفای Spotify شد. البته باید در نظر داشته باشید که به دلیل عدم داشتن قابلیت اشتراک گذاری و یا دانلود فایل بر روی پلتفرم‌های استریمینگ، به عنوان یک شکلی از مدیریت حقوق دیجیتال شناخته نمی‌شد، اما با این وجود اصل DRM را نیز می‌توان بر روی آن‌ها صدق کرد.
موسسه‌های پخش موسیقی که به صورت سنتی کار خود را انجام می‌دادند، اهمیتی به موضوع مدیریت حقوق دارایی دیجیتال نمی‌دادند و تنها با پافشاری صاحبان این اثر خود را موظف به اجرای DRM کردند.
3_ پلتفرم‌های پخش تعاملی Streaming Interactive
در خصوص بازی‌های گرافیکی که از بالاترین بودجه برای توسعه خود بهره مند هستند و توانسته‌اند تا به رتبه بسیار بالایی در زمان انتشار بر روی سایت‌های معتبر دست پیدا کنند، به اندازه‌ای بزرگ و با اهمیت بودند که برای پخش خود به رسانه‌های بسیاری همچون رسانه‌های بصری و یا حافظه‌های غیرفرار Non Volatile Memory و یا حتی حافظه‌هایی با این امکان که پس از قطع شدن اطلاعات بر روی آن از بین نرود احتیاج داشتند.
یکی از بزرگ‌ترین معایبی که بر روی این گونه از پلتفرم‌ها وجود داشت این بود که، افراد مبتدی و یا کودکان برای انجام چنین بازی‌هایی مجبور بودند تا از والدین خود و یا کسانی که آگاهی بیشتری در این زمینه دارند کمک بگیرند. اما از مزیت‌های وجود چنین پلتفرم‌هایی می‌توان به این موضوع اشاره کرد که، شما می‌توانستید بازی‌های خود را به فروش برسانید و یا با دیگران به اشتراک و مبادله بگذارید و یا حتی اینکه کنسول بازی خود را ارتقا دهید.
پس از اینکه پهنای باند گسترش پیدا کرد، شرایط برای دانلود بازی‌هایی با حجم بالاتر مانند ده‌ها و یا صدها گیگا بایت امکان پذیر شد. این روش می‌توانست برای تمامی افراد نسبت به حضوری رفتن به مرکز خرید بازی بسیاری آسان تر باشد، اما مسئله مهمی که باید در این خصوص به آن توجه کرد باید برای خرید بازی به عنوان دارایی دیجیتال خود از یک اکانت بازیکن استفاده شود. امروزه می‌توانید خدمات استریمینگ بازی را همانند Xbox Cloud، Amazon Luna، Google Stadia، Gaming و Nvidias GeForce Now در نظر بگیرید که توانسته به صورت کامل قابلیت دانلود را برای بازی‌های خود حذف کند و امکان بازی سیار در تمامی دستگاه‌ها را فراهم نموده است.
4_ خریدهای درون برنامه ای In App Purchase
خرید به واسطه اپلیکیشن و یا نرم افزارها برای دریافت دارایی دیجیتال مانند بازی‌های موبایلی به اندازه‌ای مهم تلقی شده است که مدیریت حقوق دیجیتال نیز برای آن‌ها قابل اعمال نمی‌باشد. پرداخت خدمات شما می‌تواند به ازای هر فرایندی مانند پرداخت هزینه برای رسیدن به مراحل بالاتر و یا به روز رسانی کردن آواتار خود باشد، به هر حال پرداختی که شما انجام می‌دهید به هر منظوری که صورت گیرد در ازای دریافت خدمات برای آن بازی است و نه کالایی که دریافت می‌کنید. در واقع مفهوم این موضوع این است که، شما نمی‌توانید هیچ شی مصنوعی قابل دانلود و قابل حملی را دریافت کنید و تنها خدماتی را به ازای پرداخت‌های خود می‌گیرید.
5_ خرید اشتراک subscriptions
همان طور که می‌دانید با پیشرفت علم و تکنولوژی، نرم افزارهایی که به روی کار آمدند کامل‌تر شدند. به عنوان مثال نرم افزارهایی همانند فتوشاپ و یا مایکروسافت که در گذشته به واسطه سی دی بر روی سیستم‌های افراد اجرا می‌شدند، امروزه توانستند با استفاده از دانلود نرم افزارها و تنها از طریق اینترنت به عنوان یک دارایی دیجیتال بر روی کامپیوترها اجرا گردند. گاهی اوقات نیز استفاده از این نرم افزارها به صورت اشتراکی انجام می‌گرفت که این به این معنی است که، کاربر اجازه استفاده از سرویس‌های زیربنایی آن را همانند ذخیره سازی ابری و یا همکاری به واسطه آن را نداشت.
از آن جایی که به صورت سنتی سود نرم افزارها نسبت به سخت افزارها بالاتر است و شرکت‌هایی همانند اپل و یا GoPro از دستگاه‌های فیزیکی و حضوری خود به عنوان یک پولساز برای کسب و کارهایی که خدماتی را به افراد ارائه می‌دادند استفاده نمودند.
اما خرید اشتراک برای استفاده از نرم افزارهای مختلف به این صورت است که، فروشندگان نرم افزار می‌توانند به صورت مداوم ارزش و یا خدمات جدیدی و به روز شده‌ای را به مشتریان خود ارائه بدهند. در صورتی که یک کاربر تصمیم بگیرد که دیگر اجازه اشتراک خود را پرداخت نکند نمی‌تواند از عملکرد جدید نرم افزار بهره مند شود و یا حتی ممکن است امکان دسترسی به محتوای خودش را نیز از دست بدهد.
مالکیت دارایی دیجیتال از طریق NFTها
یکی از بحث برانگیزترین مباحث در دارایی دیجیتال مالکیت آن است که در خصوص زمان خرید، فروش و یا حتی دسترسی به این نوع از کالاها می‌باشد. NFTها توانستند تا حدودی مشکل مالکیت دارایی دیجیتال را با کمک ویژگی اصلی آن یعنی مالکیت قابل تایید حل کنند. البته باید در نظر داشته باشید که در خصوص این مسئله پیامدهای منفی بسیار جدی نیز قابل مشاهده می‌باشد.
NFT با هدف ثبت زنجیره‌ای از مالکیت دارایی دیجیتال بر روی یک دفت کل امن و غیرمتمرکز که معمولا از بلاک چین‌ها استفاده می‌شود به روی کار آمده است. این نوع از بلاک چین‌ها قابل تایید و غیر قابل تغییر می‌باشند که تنها قابلیت نوشتن بر روی آن‌ها امکان پذیر است و بر اساس آن تعیین می‌شود که دقیقا چه چیزی به چه کسی تعلق دارد.
جمع بندی
NFTها را می‌توان به عنوان یک ابزار جدید و نو پا در نظر گرفت که می‌تواند مالکیت دارایی ارز دیجیتال را تایید و ارائه بدهد و در واقع مهم‌ترین مزیت برای این ابزار نیز همان مالکیت قابل تایید می‌باشد. اما برای اینکه بتواند با چالش‌های پیش روی خود مقابله کند و مشکلات به وجود آمده به واسطه این ابزار را به درستی حل نماید، بایستی مسیر تکامل خود را پیش بگیرد.
سوالات متداول
1_ آیا امکان دزدیده شدن NFTها به عنوان مالکیت دارایی دیجیتال وجود دارد؟
می‌توان دو نوع دزدی را بر روی NFTها بیان کرد که گزینه اول آن سو استفاده و یا کلاهبرداری از آثار هنرمندان است و نوع دیگر آن سرقت در حوزه NFTها می‌باشد. در نوع اول سرقت به این صورت است که سارقان و یا کلاهبرداران برای اینکه بتوانند دارایی دیجیتال یک فرد که می‌تواند اثر هنری وی باشد را با عنوان داشتن حق مالکیت نسبت به آن بر روی پلتفرم دیگری به فروش برساند. این موضوع را می‌توان به عنوان یک نقص در زمان اجرای NFTها در نظر گرفت که به صورت گسترده‌ای در بسیاری از آثار هنرمندان می‌توان ملاحظه نمود.
اما در نوع دیگر آن، هر فرد یا کاربری می‌تواند با یک راست کلیک دارایی دیجیتال ارائه شده توسط NFT را ذخیره کند و بر این اساس مالکیت این بخش را در دست بگیرد. در واقع مشکل کپی برداری بی نهایت از محتوای موجود در اینترنت یکی از چالش‌های NFT است که به جای مقابله با آن این مسئه را پذیرفته است.
2_ چرا NFTها نتوانستند به صورت کارآمد بر روی دارایی دیجیتال فعالیت داشته باشند؟
در واقع عوامل بسیاری وجود دارد که باعث شده است تا NFTها به عنوان یک پروژه ناکارآمد برای مالکیت دارایی‌های دیجیتال محسوب شوند که از جمله آن‌ها می‌توان به وجود پروژه‌های اسکم و یا کلاهبرداری، تبلیغات گسترده بر روی آن، روشی بسیار پیچیده برای کاربر، توزیع ناعادلانه ثروت به واسطه NFTها و عدم تمرکز کامل NFTها اشاره کرد.
بر اساس گزارشات فایننشال تایمز تا تاریخ نوامبر سال 2021 در حدود 9 درصد از سرمایه گذاران NFT تقریبا 80 درصد از کل ارزش بازار NFTها را در اختیار خود قرار دادند. در واقع این استدلال را می‌توان دلیلی برای افراد و کاربران بدبین نسبت به NFTها در نظر گرفت که نشان می‌دهد این ابزار به عنوان یک هدف برای ثروتمندتر کردن افراد ثروتمند در نظر گرفته شده است.
